48
¶ Incipit epistola eiusdem de coniunctionibus planetarum.
49
INcipit epistola messahallach in re-
50
bus eclipsis lune et in coniun〈-〉
51
ctionibus planetarum ac reuolutionibus
52
annorum breuiter elucidata. Et sunt in ea
53
duodecim capitula. Primum capitulum est de
54
ratione circuli et stellarum et qualiter ope-
55
rantur in hoc seculo. secundum capitulum in diuuersi-
56
tate vestigij idest operis stellarum in plagis terre. tertium capitulum
57
in signis et naturis eorum calidis scilicet et frigidis: et que sunt ex
58
eis fixa vel mobilia diurna siue nocturna. quartum capitulum in re-
59
uolutione annorum. quintum capitulum in eclipsis lune et eius signi-
60
ficatione. sextum capitulum in mutatione temporum per mutatio-
61
nem planetarum in signis planetarum scilicet ponderosum. septimum
62
capitulum in eclipsis solis: et eius significatione. octauum capitulum in
63
coniunctione planetarum: et eius opere. nonum capitulum in coniun-
1
ctione planetarum altiorum. decimum in coniunctione maiorum.
2
undecimum in coniunctione media. duodecimum in coniunctione minorum.
3
¶ Primum capitulum de ratione circuli et stellarum et qualiter
4
operatur in hoc seculo.
5
DIxit Messahallach: quia dominus altissimus fe〈-〉
6
cit terram ad similitudinem sphere: et fe〈-〉
7
cit circulum altiorem in circuitu eiusdem vo-
8
lubilem: et posuit terram fixam et immobilem
9
in medio circuli: non declinantem ad dexteram
10
neque ad sinistram: et posuit .4. elementa mobilia: et fecit
11
ea moueri per motum .7. planetarum. Caput vero draconis
12
et signa. et vniuerse stelle participantur .7 planetis in operibus
13
suis atque naturis. Simile est ergo opus planetarum in hoc mun
14
do lapidi magnetis: et ferro: quia sicut subtrahitur ab hoc
15
lapide ferrum per notam longitudinem: ita omnis creatu〈-〉
16
ra et vniuersa que sunt super terram efficiuntur a motu pla〈-〉
17
netarum: et vniuersorum que sunt super terram: tam sementum quam
18
animalium fortuna seu impedimentum: aptatio quoque vel destru-
19
ctio fit ex motibus planetarum et operibus eorum: cuius rei
20
maxima significatio est diuersitas hominum in esse suo: et in fortu-
21
nis atque infortunijs. Et quia videmus quosdam rationales
22
priuari bonis: quosdam vero stultos bonis perfrui: numquid
23
hoc non habet aliquam causam significantem: quod fortuna: et
24
infortunia fiant absque arbitrio et voluntate eorum: qui pa〈-〉
25
tiuntur fortunatorum scilicet et infortunatorum: et hoc totum nutu dei
26
est opus planetarum et eorum fortuna atque infortuna.
27
¶ Capitulum secundum in diuersitate vestigij operis stellarum in
28
plagis terre.
29
SCito quod sit planetis opus diuersum: secundum
30
diuersitatem climatum: quia
31
in quibusdam climatibus fiunt quidam planete
32
fortune: et quidam mali in alio climate diuersis ordi〈-〉
33
nibus: et ideo debet omnis rationalis intellige-
34
re rationes climatum atque regionum: vt regio ethiopum apud
35
quam est calor semper: et terra sclauorum: apud quos est fri-
36
gus semper. Cunque significauerint planete ciuibus ethiopie〈-〉
37
frigus superfluum: temperatur eorum aer et cum hoc significauerit scla-
38
uis corrumpetur eorum aer et peribit eorum habitatio. Et ob
39
hoc necessaria est scientia rationis climatum et regionum atque aerum.
40
Et scito quod scientia astrorum sit grauis valde: et quod dignius ex
41
ea sciri potuit: est hoc omne scilicet universale ac plurale: vt sunt reuolu-
42
tiones annorum: et eclipses: et horum omnium significationes intelli〈-〉
43
ge: et hoc non fit nisi per cognitionem naturarum signorum: et quicquid
44
significat vnumquodque: et ex regionibus et prouintijs et vniuersis re
45
bus: et iam prediximus hoc in libris nostris: sed nunc dicamus partem
46
harum rerum breuiter: et modo incipimus cum deo auxilio.
47
¶ Capitulum tertium de naturis signorum.
48
SIgna sunt .12. in vnoquoque signo sunt .30.
49
gradus: et in vnoquoque gradu .60. mi〈-〉
50
nuta atque in vnoquoque minuto .60. secunda: et sic vsque
51
ad quantitatem puncti: hoc est vsque ad infinitum. et hec
52
sunt nomina eorum: aries: taurus: et cetera: et sunt
53
eis significationes super ignem et aerem aquam et terram. Nam
54
tria ex eis sunt ignea: aries scilicet leo et sagittarius. et tria terrea:
55
taurus: virgo: et capricornus. et tria aeria. Semini: libra: aqua-
56
rius. et tria aquatica cancer: scorpio: et pisces. Signa enim
57
ignea sunt calida et aquatica frigida: terrea quoque sunt frigi〈-〉
58
da et aeria calida. Et scito quod omnia signa calida sunt mascu〈-〉
59
lina et frigida femina. et omnia masculina sunt diurna: et fe〈-〉
60
mina nocturna. Sunt quoque signorum .4. mobilia: in quibus scilicet
61
mouetur tempus que sunt aries: cancer: libra: et capricornus. et
62
4. fixa in quibus figitur tempus: que sunt taurus: leo: scorpio: et aqua-
63
rius. quatuor quoque sunt bicorporea siue communia: in qui-
64
bus. videlicet. iunguntur duo tempora que sunt gemini: virgo: sagit-
65
tarius: et pisces. He sunt nature signorum: intellige.
1
¶ Capitulum quartum de reuolutione annorum.
2
CUm volueris scire qui accidat in
3
mundo de pluuijs et
4
ventis et cetera. Constitue ascendens hora in-
5
troitus solis in primum punctum arietis: et con〈-〉
6
stitue planetas .7. ad eandem horam: et facta
7
figura considera quis eorum presit ei. Qui si fuerit fortu-
8
na aptabitur tempus: si vero fuerit malus vel impeditus:
9
erit mundus corruptus: et similiter fac in quartis anni et
10
mensibus eius. Et scito quod planete cum plures coniuncti〈-〉
11
fuerint in signis aquaticis: in reuolutione anni: significa-
12
bunt multitudinem pluuie: et in signis igneis significa-
13
bunt superfluitatem caloris: et siccitatis vel terre sterili-
14
tatis: et in aereis significabunt multitudinem ventorum. et
15
in terreis significabunt gelu: atque niues. et similiter in quar-
16
tis anni cum fuerint planete in locis frigidis significabunt
17
grauitatem frigoris et minutionem caloris. Scito quoque
18
cum prefuerint ei mars et saturnus et non aspexerint eos
19
fortune significabunt multitudinem guerre et destructio-
20
nem mundi. ita etiam cum fuerit mars dominus quarte
21
estiualis: et fuerit in aliqua domorum mercurij: significa-
22
bit multitudinem pluuiarum et pestilentiarum: et scito quod
23
grauitas siccitatis: et terre sterilitatis vel penurie annone
24
non fit nisi ex coniunctione planetarum in signis igneis. In-
25
tellige hoc: et proba secundum quod dixit tibi et inuenies.
26
¶ Capitulum quintum de eclipsi lune et eius significatione.
27
DIxit messahallach Oportet te con-
28
siderare ecli〈-〉
29
pses anni tam lunares: quam solares: et scire ascen〈-〉
30
dens medie eclipsis: et eum qui prefuerit ei-
31
dem ascendenti: et eius figure: qui si fuerit ma-
32
lus significabit impedimentum et destructionem. si vero fue-
33
rit fortuna significat aptationem. Et scito quod eclipsis lune
34
cum fuerit in signis frigidis: significat grauitatem frigoris:
35
et in aquaticis nimietatem pluuiarum: si adiuuerit tempus idest
36
si fuerit hyems. si vero fuerit estas: significat temperamentum
37
aeris: intellige et proba sic cetera. Intelligas etiam quia cum fortu〈-〉
38
ne aspexerint lunam et receperint eam erit eius significatio
39
in his que significauerit super bonum et proficuum.
40
¶ Capitulum sextum in mutatione temporum per muta-
41
tionem planetarum.
42
DIxit messahallach Cum volue〈-〉
43
ris prescire
44
temporis varietatem super res diuersas mun-
45
di corruptibilis: scito signa planetarum pon-
46
derosorum vtrum sint scilicet calida vel frigi〈-〉
47
da: que si fuerint calida significabunt calorem in estate et
48
temperamentum aeris in hyeme. Et si fuerint in signis frigi-
49
dis significabunt frigus in hyeme: et temperamentum in esta-
50
te. et similiter cum coniuncti fuerint planete in signis aquati〈-〉
51
cis: significat supersiluuas pluuias: et aeris corruptionem per
52
easdem pluuias in hyeme: et temperamentum aeris ac multi-
53
tudinem roris in estate: et secundum hoc proba: quia non errabis. pla〈-〉
54
nete autem ponderosi sunt saturnus: iuppiter: et mars. de-
55
bes quoque copulare eis solem. Scito quod planete ponde-
56
rosi denique cum fuerint in directo alicuius regionum: si-
57
gnificabunt siccitatem: necnon terre sterilitatem: cum vero elon-
58
gati fuerint ab ea significant multitudinem pluuiarum. Uo〈-〉
59
lo intelligi per propinquitatem cum sint in signis septentriona-
60
libus: et per longitudinem in meridianis. Scito quoque quod
61
planete pondero si cum fuerint omnes orientales signifi-
62
cabunt siccitatem: et cum fuerint occidentales signifcabunt
63
multitudinem pluuiarum in hyeme: et temperamentum aeris
64
in estate. Et similiter in ortu significant aptationem aeris in
65
hreme: et nimiam siccitatem in estate.
1
¶ Capitulm septimum in eclipsi solis: et eius significatione.
2
DIxit Messahalach. Scito quod in eclipsi
3
solis non potest fieri quin significe-
4
tur aliquod magnum accidens secundum quantita〈-〉
5
tem eclipsis ipsius: hoc est vt sit ex quarta cor-
6
poris solis: et supra. Scientia autem eorum que acci〈-〉
7
dunt de eclipsi solis est: vt scias ascendens medie eclipsis: et
8
planetas vincentes super figuras eclipsis. Quia si fuerint mali
9
significabunt malum et detrimentum: et mortem regum atque diui
10
tum. et si fuerint fortune: significabunt fortunam et aptationem
11
esse rerum. Et scias quod eclipsis solis cum fuerit in ariete: et signifi〈-〉
12
cabit interitum regum et diuitum: et siccitatem siue terre sterilita-
13
tem atque famem: et ita in reliquis signis igneis. in aquaticis autem
14
significabit multitudinem pluuiarum: et detrimentum ab eis:
15
intellige quoque quod fortune cum aspexerint minuent ma-
16
lum: mali vero cum aspexerint amplificabunt illud et minuent
17
fortunam. Scito etiam quod cum sol vel luna fuerint hyleg
18
vel alcochoden alicuius et obseruatus fuerit significabumt
19
ei cuius fuerit hyleg vel alcochoden periculum magnum
20
vel infirmitatem grauem: nisi aspexerint fortune.
21
¶ Capitulum octauum in coniunctione omnium planetarum et eorum effectu.
22
DIxit Messahallach. Coniunctio planetarum
23
significat accidentia huius mundi et
24
eius res: que sic considerantur tempore con-
25
iunctionis planetarum altiorum et inferiorum:
26
quia fortune significant fortunam et bonum effe-
27
ctum: si vicerint super figuram coniunctionis: si vero mali
28
vicerint significabunt malum: et effectum malum. Noue-
29
ris etiam quia cum coniuncti fuerint in aliquo signorum:
30
significabunt detrimenti multitudinem secundum substantiam
31
eiusdem signi. hoc est: si fuerit coniunctio in signis aquati-
32
cis: significabit detrimentum pluuiarum: et sic in ceteris si-
33
gnis. si autem coniuncti fuerint in signis femininis: signi-
34
ficabunt pestilentiam et mortem feminini sexus animalium
35
et idem dicitur de masculinis. Et scito quod coniunctiones et ecli-
36
pses luminarium cum fuerint in signis fixis significabunt du〈-〉
37
rabilitatem mali: et eius detrimentum: et si fuerint in signis mo〈-〉
38
bilibus significabunt paucitatem durabilitatis mali et illius
39
detrimenti. si vero fuerint in signis communibus significabunt
40
mediocre malum: et hoc idem dic de bono.
41
¶ Capitulum nonum in coniunctione planetarum superiorum.
42
DIxit Messahallach. Scito quod res maxime
43
atque mirande accidant ex coniunctione
44
planetarum superiorum: et hoc fit propter tarditatem
45
motus eorum. Cunque coniuncti fuerint ipsi tres
46
in vno termino vel facie: et aspexerit eos sol: si-
47
gnificabunt destructionem sectarum: et regnorum: et eorum mu-
48
tationem et res maximas secundum quantitatem fortioris eorum:
49
et vincentis super signa eorum: et hec est coniunctio eorum
50
maxima que significat prophetiam et destructionem quorundam
51
climatum et res maximas: et maxime si auxiliatus fuerit eis
52
aliquis planetarum inferiorum. Et scias quod fortior ceteris
53
erit significator. Qui si fuerit fortuna significabit fortunam. Et
54
si fuerit malus significabit malum atque tribulationem. In-
55
tellige etiam quod hi planete: cum coniuncti fuerint in exalta-
56
tionibus suis significabunt bonum et aptationem temporis: et mul〈-〉
57
titudinem commotionis bellorum et demonstrationem miracu〈-〉
58
lorum. si vero coniuncti fuerint in casibus suis significabunt detri〈-〉
59
mentum: et siccitatem: et sterilitatem terre atque famem nisi sint for〈-〉
60
tunati. Et noueris quia cum iuncti fuerint in signo igneo si-
61
gnificabunt etiam terre sterilitatem. et in signo aquatico pluuie
62
multitudinem. In aereo quoque significabunt fortitudinem
63
ventorum. et in terreo superfluitatem frigoris atque detrimen〈-〉
64
ti: et cum coniuncti fuerint in signis masculinis significabunt
65
detrimentum animalium masculinorum: et sic de femininis.
1
¶ Capitulum decimum in coniunctione maiori.
2
DIxit Messahallach iam narrauimus quod res
3
principales accidant a coniunctione
4
maiori que est coniunctio planetarum supe-
5
riorum. Sed sunt his planetis superioribus
6
alie coniunctiones significantes etiam acciden〈-〉
7
tia maiora Coniunctio nanque saturni et iouis est coniun-
8
ctio maxima: et hec significat accidentia et sectas. Scientia autem ac-
9
cidentium ex ea habetur aspiciendo ascendens et planetas
10
hora coniunctionis eorum: et quis eorum dominatur in fi-
11
gura. Qui si fuerit fortuna significabit bonum et aptatio-
12
nem temporis. Et si fuerit malus detrimentum et siccita-
13
tem necnon terre sterilitatem atque guerras. Scito ergo quod
14
cum iuppiter fuerit fortior saturno significabit locum in
15
eadem coniunctione. Si vero saturnus preerit significabit
16
detrimentum atque tribulationem. Et scito quod coniunctio
17
eorum in signis igneis et aereis significet siccitatem: et ter-
18
re sterilitatem: necnon fori grauitatem. et in terreis destru-
19
ctionem seminum et famem. In aquaticis vero significabit ni-
20
mietatem pluuiarum ac pestilentie: tali conditione quod
21
sint impediti. Si demum fuerint fortunati significabunt
22
augmentationem bonorum in omnibus eorum significa-
23
tis: et mali diminutionem. Item scias quod coniunctio maior
24
cum fuerit in aliquo angulorum et maxime in angulo me-
25
dij celi significabit apparitionem regis vel prophete ex par〈-〉
26
te eiusdem signi. Si autem fuerit ipsum signum fortuna-
27
tum: et dominus eius boni esse: significabit hoc illius trium-
28
phum atque dominationem. Si vero fuerit impeditum et do〈-〉
29
minus eius significabit eius interitum atque deiectionem:
30
et erit coniunctio metuenda post annos eiusdem coniunctio-
31
nis notos quos alibi commemorauimus.
32
¶ Capitulum undecimum in coniunctione media.
33
DIxit Messahallach coniunctio media est con〈-〉
34
iunctio martis et saturni. Et hoc significat
35
accidentia bellorum: atque guerrarum contrarietates.
36
Cunque volueris scire eadem accidentia scito do〈-〉
37
minantem in figura eorum coniunctionis: qui
38
si fuerit fortuna significabit bonum et aptationem esse. Et
39
si fuerit malus significat malum: et eius impedimentum.
40
Scias etiam quod coniunctio eorum in signis hominum signi-
41
ficet multitudinem infirmitatum eorum et coniunctio eo-
42
rum in aliquo angulorum anni: significet contrarietatem
43
diuitum vel regum et guerrarum multitudinem: et durabit res do〈-〉
44
nec iungantur alia vice. Et coniunctio eorum in igneis signi-
45
ficat siccitatem: et terre sterilitatem. et in aerijs ventos: in aqua-
46
ticis vero multitudinem pluuiarum: et in terreis gelu et niuem〈-〉
47
et frigoris multitudinem. Scias etiam quod fortune cum aspe-
48
xerint minuent malum: et mali augebunt: proba quemadmo-
49
dum narraui tibi et inuenies si deus voluerit.
50
¶ Capitulum duodecimum in coniunctione minori.
51
DIxit Messahallach coniunctio minor est con〈-〉
52
iunctio iouis et martis: et hoc significat acci〈-〉
53
dentia que fiunt ex pluuijs et niuibus: et corruptio-
54
nem aeris atque guerram: si autem vincit in eorum
55
coniunctione fortuna significabit fortunam: et si ma〈-〉
56
lus malum. Et scito quod iuppiter et mars cum iuncti fuerint in〈-〉
57
ascendente anni vel in aliquo angulorum eius significabit com-
58
motionem et diuersitatem regum: nisi aspexerint fortune. Sci-
59
to etiam quia quotienscunque iuncta fuerit fortuna cum malo:
60
apparebit natura fortioris eorum. Et cum iunctus fuerit
61
malus malo superabundabit malum: nisi is qui prefuerit con-
62
iunctioni sit fortuna: intellige: hoc est vltimum eorum que
63
protulimus in hoc libro et est ex secretis scientie astrorum. ¶ Perfectus
64
est liber Messahallach translatus a Ioanne Hyspalensi in
65
limia ex arabico in latinum sub laude dei et eius auxilio.