Facilitation for Therapy and Diatetics – Latin
- Title (Arabic):
- Taysīr fī l-mudāwāt wa-l-tadbīr
- Title (English):
- Facilitation for Therapy and Diatetics
- Title (Latin):
- Liber theisir
- Author:
- Abū Marwān ibn Zuhr (Avenzoar).
- Translation:
- anonymous (“a magistro Patavino physico”).
- Transcribed from:
- Abū Marwān ibn Zuhr (Avenzoar), Liber theisir, in: Abhumeron Abynzoar. Colliget auerrois, ed. Hieronymus Surianus (Venice, 1497), sig. a2ra–g2rb. Online at https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:bvb:12-bsb00045886-4.
- Additional sources:
[Venice 1490/91]: Abū Marwān ibn Zuhr (Avenzoar), Liber theisir, in: Abhumeron Auenzohar, ed. Giovanni de Gregori and Gregorio de Gregori (Venice, 1490/91), ff. 1ra–40rb. Online at https://nbn-resolving.org/urn:nbn:de:bvb:12-bsb00045885-9.
- Transcribed by:
- Lenka Jiroušková.
- Download:
- TEI-XML
Contents
- ¶ Incipit liber theizir dahalmodana vahaltadabir. cuius est interpretatio rectificatio medicationis et regiminis editus in arabico a perfecto viro Abymeron abynzohar
- ¶ Incipit prohemium auctoris.
- ¶ Tractatus primus qui est de egritudinibus capitis. et est continens capitula duodecim.
- ¶ Tractatus primus qui est de egritudinibus capitis. et est continens capitula duodecim.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de scabie capitis quod sagrum nominatur.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de tinea cutis capitis.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de alopicia.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de thiria.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de caluicie occipitis.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de scissura capillorum.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de sahaphati.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de canicie capillorum secundum diuersa loca.
- ¶ Capitulum .IX. Quod est de mala dispositione et figura capillorum capitis.
- ¶ Capitulum .X. Quod est de furfuribus capitis:
- ¶ Capitulum .XI. Quod est de pediculis.
- ¶ Capitulum .XII. Quod est de lendinibus.
- ¶ Incipit tractatus .II. continens vnicum capitulum quod est de egritudinibus capitis accidentibus ab extrinseco sicut a percussione.
- ¶ Tractatus .III. de egritudibus capitis incipit. continens capitula .VI.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de dolore capitis ex frigiditate.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de dolore capitis ex caliditate.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de dolore capitis ex humiditate.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de dolore capitis ex siccitate.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de apostematibus panniculorum capitis.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de apostematibus cerebri.
- ¶ Tractatus quartus de egritudinibus aurium continens capitula quinque.
- ¶ Tractatus quintus de egritudine nasi continens capitula quattuor.
- ¶ Incipit tractatus sextus de egritudinibus oris continens capitula octo.
- ¶ Capitulum primum de diminutione et corruptione sensus et saporis lingue.
- ¶ Capitulum .II. quod est de apostemate seu inflatione lingue
- ¶ Capitulum .III. Quod est de duritie et difficultate motus lingue.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de apostematibus amigdalarum gule.
- ¶ Capitulum quintum. Quod est de bothor.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de conquassatione dentium
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de perforatione dentium.
- ¶ Capitulum .VIII. quod est de stupore vel alligatione vel congelatione dentium.
- ¶ Tractatus septimus de egritudinibus labiorum et oris: continens capitula sex.
- ¶ Tractatus octauus de egritudinibus oculorum que sunt multe. et est continens capitula trigintatria.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de halahol et est vt res vna videantur due.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de inuersatione palpebrarum.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de pustulis et exituris oculorum.
- ¶ Capitulum quartum. Quod est de scabie oculorum.
- ¶ Capitulum .V. quod est de coniunctione seu sigillatione palpebrarum.
- ¶ Capitulum .VI. Quuod est de pilis palpebrarum inuersis.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de casu pilorum palpebrarum.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de generatione platularum in palpebris.
- ¶ Capitulum .IX. Quod est de ordeolo in palpebris.
- ¶ Capitulum .X. Quod est de fistula lachrymalium.
- ¶ Capitulum .XI. Quod est de carne addita in angulo lachrymali.
- ¶ Capitulum .XII. Quod est de diminutione carnis in lachrymali.
- ¶ Capitulum .XIII. Quod est de egritudinibus accidentibus in ipso oculo.
- ¶ Capitulum .XIIII. Quod est de compositione oculorum.
- ¶ Capitulum .XV. Quod est de pustulis et paruis apostematibus oculorum.
- ¶ Capitulum .XVI. Quod est de variolis oculorum.
- ¶ Capitulum .XVII. quod est de dilatatione pupille et eius constrictione.
- ¶ Capitulum .XVIII. quod est de descensu aque ad oculum.
- ¶ Capitulum .XIX. Quod est de extractione cataractarum ab oculis.
- ¶ Capitulum .XX. Quod est de constrictione pupille naturalis et non naturalis.
- ¶ Capitulum .XXI. Quod est de debilitate visus ex penuria et paupertate spirituum visibilium procedente.
- ¶ Capitulum .XXII. Quod est de constrictione nerui optici.
- ¶ Capitulum .XXIII. Quod est de humiditatibus oculorum.
- ¶ Capitulum .XXIIII. Quod est de egritudinibus que fiunt in mutina seu albedine oculorum.
- ¶ Capitulum .XXV. Quod est de inflatione coniunctiue absque apostemate.
- ¶ Capitulum .XXVI. Quod est de tassa que est gutta rubea que fit in albedine oculorum.
- ¶ Capitulum .XXVII. Quod est de granulis generatis in albedine oculorum.
- ¶ Capitulum .XXVIII. Quod est de sebel.
- ¶ Capitulum .XXIX. Quod est de coniunctiua cum apostemate et sine apostemate.
- ¶ Capitulum .XXX. Quod est de nimia subtilitate spiritus visibilis et ipsius grossicie.
- ¶ Capitulum .XXXI. Quod est de his que ab extrinsecus cadunt in oculos vel in nares vel in aures.
- ¶ Capitulum .XXXII. Quod est de animalibus subintrantibus in aurem.
- ¶ Capitulum .XXXIII. Quod est de sanguisugis nares subintrantibus.
- ¶ Tractatus nonus qui est de egritudinibus cerebri. et est continens capitula viginti.
- ¶ Cpitulum .I. Quod est de egritudinibus anterioris partis cerebri.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de egritudinibus medie partis cerebri.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de mala complexione in media cellula interioris cerebri.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de passionibus que fiunt in parte posteriori cerebi .
- ¶ Capitulum .V. Quod est de egritudinibus et omnibus suis accidentibus prouenientibus ex destructione seu corruptione complexionis totius cerebri.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de curatione puncture nerui.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de epilepsia procedente a cerebro.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de epilepsia procedente ex colligantia aliorum membrorum a cerebro.
- ¶ Capitulum .IX. Quod est de mirach que fit a partibus inferioribus.
- ¶ Capitulum .X. Quod est de oppilatione.
- ¶ Capitulum .XI. Quod est de apoplexia.
- ¶ Capitulum .XII. Quod est de congelatione.
- ¶ Capitulum .XIII. Quod est de subet.
- ¶ Capitulum .XIIII. Quod est de sirsen calido cum alienatione.
- ¶ Capitulum .XV. Quod est de priuatione intellectus ex frigiditate.
- ¶ Capitulum .XVI. Quod est de mania.
- ¶ Capitulum .XVII. Quod est de humiditate que oritur in cellula anterioris cerebri et circa cerebrum.
- ¶ Capitulum .XVIII. Quod est de scotomia que in arabico dicitur abscedar.
- ¶ Capitulum .XIX. Quod est de dolore totius capitis qui quidem in arabico dicitur baidda.
- ¶ Capitulum .XX. Quod est de emigranea que in arabico dicitur sechichia.
- ¶ Tractatus .X. de egritudinibus colli. et est continens capitula decem et octo.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de oppilatione.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de relaxatione.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de spasmo.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de tremore.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de egritudinibus spondilium colli.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de dislocatione spondilium colli.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de egritudinibus nuche.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de apostemate nuche.
- ¶ Capitulum .IX. Quod est de oppilatione nuche.
- ¶ Capitulum .X. Quod est de apostematibus que fiunt circa guttur.
- ¶ Capitulum .XI. Quod est de solutione continuitatis colli.
- ¶ Capitulum .XII. Quod est de inflatione facta in epigloto.
- ¶ Capitulum .XIII. Quod est de squinatia .
- ¶ Capitulum .XIIII. Quod est de apostematibus accidentibus canne pulmonis.
- ¶ Capitulum .XV. Quod est de raucedine vocis.
- ¶ Capitulum .XVI. Quod est de pustulis in meri seu in isofago.
- ¶ Capitulum .XVII. Quod est de corruptione et putrefactione in gula et meri: et eorum partibus adiacentibus in tempore epidimie.
- ¶ Capitulum .XVIII. Quod est de priuatione sensus et motus et relaxatione meri et isofagi.
- ¶ Tractatus vndecimus de egritudinibus pulmonis. et est continens capitula tria.
- ¶ Tractatus .XII. de egritudinibus cordis. et est continens capitula septem.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de egritudinibus cordis in generali.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de tremore cordis qui arabice dicitur altadeg.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de cardiaca.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de aqua que congregatur in
- ¶ Capitulum .V. Quod est de pelliculis que fiunt in marsupio cordis.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de ethica cordis.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de apostemate quod fit in marsupio cordis.
- ¶ Tractatus .XIII. de egritudinibus epatis: et splenis et est continens capitula sex.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de epate et de tribus speciebus hydropisis.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de apostemate epatis.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de oppilatione epatis.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de dolore epatis.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de egritudinibus splenis.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de ictericia citrina.
- ¶ Tractatus .XIIII. de egritudinibus que fiunt in sifac. et est continens capitula duo.
- ¶ Tractatus .XV. de passionibus stomachi et continet capitula sex.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de ethica stomachi.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de apostemate stomaci.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de veruca que oritur in stomacho.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de ficu que fit in stomacho que in ara
- ¶ Capitulum .V. Quod est de humoribus diuersis imbibitis in flegmatico stomacho.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de motu stomachi qui dicitur in ara
- ¶ Tractatus .XVI. de egritudinibus pectoris et diafragmatis continens capitula septem.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de apostemate pectoris et priuatione anhelitus.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de vlceribus et scissuris que fiunt in pectore.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de scabusia id est de pleuresi.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de apostemate lateris
- ¶ Capitulum .V. Quod est de scissura venarum pectoris.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de apostematibus que fiunt in panniculo quod diuidit pectus in longitudine in duo.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de passionibus diafragmatis.
- ¶ Tractatus primus qui est de egritudinibus capitis. et est continens capitula duodecim.
- ¶ Incipit liber secundus qui continet tractatus septem:
- quorum tractatuum primus est continens capitula sex.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de egritudinibus intestinorum generalibus.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de debilitate virtutis expulsiue intestinorum.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de ventositate intestinorum.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de retentione fecum et suis speciebus.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de excoriatione intestinorum.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de hemoroidis.
- ¶ Tractatus .II. Qui est de egritudinibus rerum vesice et virge et continet capitula octo.
- ¶ Capitulum primum. Quod est de renibus in vniuersali.
- ¶ Capitulum secundum. Qstod est de lapide renum.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de restrictione sanguinis qui exit de virga.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de lapide vesice
- ¶ Capitulum .V. Quod est de apostemate renum.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de mala complexione renum.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de solutione continuitatis renum et vesice.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de debilitate vesice et exitu inuoluntario vrine.
- ¶ Tractatus .III. Qui est de raicis et continet capitula quinque.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de testiculis et de sterilitate que ex ma-
- ¶ Capitulum .II. Quod est de apostemate testiculorum.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de mala complexione sicca testiculorum.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de crepatura.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de egritudinibus que fiunt in bursa testiculorum.
- ¶ Tractatus quartus de egritudinibus virge: et est continens capitula quattuor.
- ¶ Tractatus .V. de egritudinibus vulue et matricis et est continens capitula octo.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de sterilitate propter malam complexionem
- ¶ Capitulum secundum. Quod est de apostemate matricis
- ¶ Capitulum .III. Quod est de corrosione matricis.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de dislocatione matricis.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de fluxu menstruorum.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de retentione menstruorum.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de oppilatione et sigillatione que accidit collo matricis.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de laniatione matricis.
- ¶ Tractatus sextus de egritudinibus ossium. et est continens capitula quinque.
- ¶ Tractatus .VII. et est continens capitula triginta et septem
- ¶ Capitulum .I. Quod est de egritudinibus vniuersalibus que fiunt in carne et cuti totius corporis sicut sunt vesice pruritus et huiusmodi.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de pruritu in particulari.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de variolis. et morbillis.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de morphea alba que non rubescit propter fricationem nec aliqua alia causa.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de morphea alba que rubescit ex fricatione
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de morphea nigra.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de granulis paruis que acci-
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de vesicis duris que arabice
- ¶ Capitulum .IX. Quod est de verucis et porris
- ¶ Capitulum .X. quod est de tineositate.
- ¶ Capitulum .XI. Quod est de corruptione et excoriatione cutis.
- ¶ Capitulum .XII. Quod est de lepra.
- ¶ Capitulum .XIII. Quod est de cadar et de felleg.
- ¶ Capitulum .XIIII. Quod est de felege id est de paralysi in particulari.
- ¶ Capitulum .XV. Quod est de spasmo.
- ¶ Capitulum .XVI. Quod est de pulsatione.
- ¶ Capitulum .XVII. Quod est de saltu.
- ¶ Capitulum .XVIII. Quod est de tremore.
- ¶ Capitulum .XIX. Quod est de assoab: qui latine dicitur pedoscelli.
- ¶ Capitulum .XX. Quod est de vena que dicitur mediana et est egritudo que pro maiori parte acccidit nigris.
- ¶ Capitulum .XXI. Quod est de verme qui oritur sub cuti et de combustione ipsius
- ¶ Capitulum .XXII. Quod est de vermibus qui oriuntur in intestinis.
- ¶ Capitulum .XXIIII. Quod est de vermibus minutis et
- ¶ Capitulum .XXV. Quod est de varicibus
- ¶ Capitulum .XXVI. quod est de elephantia.
- ¶ Capitulum .XXVII. Quod est de cancro.
- ¶ Capitulum .XXVIII. Quod est de doloribus iuncturarum.
- ¶ Capitulum .29. quod est de dolore qui fit in substantia intestini.
- ¶ Capitulum .XXX. Quod est de dolore qui fit ex labore et fatigatione.
- ¶ Capitulum .XXXI. Quod est de podagra que arabice dicitur anancras.
- ¶ Capitulum .XXXII. Quod est de scissuris que accidunt manibus et pedibus et alijs membris.
- ¶ Capitulum .XXXIII. Quod est de egritudinibus vnguium.
- ¶ Capitulum .XXXIIII. Quod est de sciatica.
- ¶ Capitulum .XXXV. Quod est de doloribus hypocundriorum.
- ¶ Capitulum .XXXVI. Quod est de apostematibus que fiunt sub spatula dextra
- ¶ Capitulum .XXXVII. Quod est de apostematibus que dicuntur doggam.
- quorum tractatuum primus est continens capitula sex.
- ¶ Incipit liber .III. qui est continens tractatus tres.
- Quorum tractatuum primus continet capitula tredecim.
- ¶ Capitulum primum. Quod est de febribus ephimeris.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de febre cholerica seu tertiana.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de febre quottidiana flegmatica.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de sanguinea febre.
- ¶ Capitulum .V. Quod est de melancholica febre.
- ¶ Capitulum .VI. Quod est de febre que fit ex cholera vitellina prassina aut eruginosa.
- ¶ Capitulum .VII. Quod est de cura febris tertiane non pure que fit ex cholera admixta flegmati.
- ¶ Capitulum .VIII. Quod est de febribus compositis.
- ¶ Capitulum .IX. Quod est de signis sebris tertiane.
- ¶ Capitulum .X. Quod est de signis febris sanguinee.
- ¶ Capitulum .XI. Quod est de signis febris quottidiane.
- ¶ Capitulum .XII. Quod est de signis febris quartane.
- ¶ Capitulum .XIII. Quod est de febre ethica et signis et cura eius.
- ¶ Tractatus secundus de crisi: et est continens capitula duo.
- ¶ Tractatus .III. est de epidemia et continet capitula quatuor.
- ¶ Capitulum .I. Quod est de epidimia que prouenit ex corruptione aeris.
- ¶ Capitulum .II. Quod est de epidemia que prouenit ex aqua putrida et fetida.
- ¶ Capitulum .III. Quod est de squinantia et dislocatione spondilium colli: eueniente ex quadam corruptione aeris.
- ¶ Capitulum .IIII. Quod est de cura seu preseruatione a periculo male aque.
- Quorum tractatuum primus continet capitula tredecim.